“Kom naar deze uitvaartonderneming, ik zorg ervoor dat de uitvaart persoonlijk wordt”. Zo staat het niet helemaal in de advertentie, maar het is wel de teneur. Persoonlijk, het is het toverwoord dat elke uitvaartonderneming gebruikt. Kleine of grote bedrijven, ze noemen het allemaal. Persoonlijke aandacht, persoonlijke zorg, persoonlijke begeleiding. Iedereen biedt het en loopt er mee te koop.
Waar het hier volgens mij over gaat is dat er aandacht is voor de wensen van de overledene en naasten. Tegenwoordig is ‘individueel’ gebruikelijk, waar vroeger ‘standaard’ het uitgangspunt was.
De bijzondere wensen van families hebben er voor gezorgd dat er nu veel meer mogelijk is. Bijvoorbeeld de vraag: “Moeder was claustrofobisch en we willen haar liever niet in een kist begraven, kan het ook anders?” vormde de aanzet tot opbaarplanken en lijkwaden.
“We zijn niet (meer) kerkelijk, kan de afscheidsdienst ook buiten de kerk?” Was een vraag die tot gevolg had dat de plechtigheid in een cafézaal gehouden werd.
Bij bijzondere wensen zegt een goede uitvaartleider niet: “Dat zou ik niet doen, dat is niet gebruikelijk”. Nee, een goede uitvaartleider gaat in op deze individuele wensen.
Met andere woorden volgens mij is het de naaste die de uitvaart persoonlijk maakt en de uitvaartverzorger biedt daarvoor de gelegenheid.
Een bepaalde familie vroeg om op de rouwkaart een foto van een breiwerk van moeder te zetten. Niet omdat het zo mooi geworden was, maar omdat ze zo op dat breiwerk heeft zitten mopperen. Belangrijk, want achteraf was dat het eerste teken dat het niet goed meer met moeder ging. Men vond mijn voorstel om in de aula het breiwerk op de kist te leggen een waardevolle aanvulling.
Persoonlijk was ook het kleed dat, bij een andere uitvaart, over de kist lag. Door iedereen werd het herkend als de quilt die boven de bank hing. Het was een mooi eerbetoon aan hun moeder dat de zonen het op de begraafplaats samen opvouwden.
Ik moet ook denken aan de hoogleraar in de godgeleerdheid. Zijn weduwe wilde dat hij in zijn toga in de kist ging. “Hij is zo lang dominee geweest, die toga heeft hij zó vaak aan gehad”.
Ik vond het ontroerend dat deze toga letterlijk tot op de draad versleten was. Hij had de toga in de oorlog verkregen door deze te ruilen voor een pakje boter. Persoonlijker kon deze uitvaart niet worden en dat terwijl niemand van de uitvaartgasten dit gezien heeft.
Misschien is dit een goed moment om na te denken over de eigen uitvaart? Wat zou UW uitvaart moeten bevatten om uw leven tot uitdrukking te laten komen en recht te doen?
Dat kan iets groots zijn, zoals: “Ik wil milieuvriendelijk ter aarde worden besteld, dus met de nabestaanden met de bus naar een natuurbegraafplaats.”, maar ook heel klein: “Ik sta bekend als ‘oma-snoepje’, dus ik wil dat iedereen na de uitvaart een mooi zakje van mijn snoepjes meekrijgt.” Wat zou voor u belangrijk zijn?